İletişim
Endoskopi, vücudun iç organlarının ve boşluklarının görüntülenmesi amacıyla yapılan bir tıbbi prosedürdür. Bu işlem, bir endoskop adı verilen ince, esnek bir tüp kullanılarak gerçekleştirilir. Endoskop, ucunda bir kamera ve ışık kaynağı bulunan bir cihazdır. Bu sayede doktor, vücudun içini doğrudan görüntüleyebilir ve gerekirse biyopsi alarak doku örneği inceleyebilir.
Endoskopi işlemi genellikle sedasyon altında yapılır, bu sayede hasta işlem sırasında daha rahat hisseder. İşlem genellikle kısa sürer ve hastanede kalmayı gerektirmeden yapılabilir. Ancak, herhangi bir tıbbi işlemde olduğu gibi bazı riskler ve komplikasyonlar da bulunabilir, bu nedenle doktorla detaylı bir şekilde konuşmak önemlidir.
Endoskopi Hangi Hastalıkların Teşhisinde Kullanılır?
Endoskopi, birçok hastalığın teşhisinde önemli bir rol oynar. Özellikle sindirim sistemi ile ilgili rahatsızlıkların tanısı için sıkça kullanılır. İşte endoskopinin teşhisinde kullanıldığı bazı hastalıklar:
Mide Ülseri ve Gastrit: Endoskopi, mide iç yüzeyinin incelenmesine olanak tanır, böylece ülser veya iltihap gibi durumların varlığı kolayca tespit edilebilir.
Reflü Hastalığı: Özofagusun (yemek borusu) muayenesi, reflüye bağlı hasarları ve diğer sorunları değerlendirmeye yardımcı olur.
Bağırsak Kanseri: Kolonoskopi (kalın bağırsak endoskopisi) ile bağırsak polipleri ve kanser lezyonları erken evrede saptanabilir.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): Bu hastalığın tanısında diğer nedenleri dışlamak amacıyla endoskopik muayene yapılabilir.
Sindirim Sistemi Enfeksiyonları: Endoskopi, enfeksiyonların nedenlerini ve etkilerini değerlendirmek için kullanılabilir.
Polipler: Endoskopik muayene, mide ve bağırsaklarda bulunan poliplerin tespit edilmesini sağlar. Bu poliplerin kanserleşme riski olduğundan izlenmeleri önemlidir.
Kronik Gastroenterit ve İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi hastalıkların tanısı ve durumu endoskopik inceleme ile değerlendirilebilir.
Yabancı Cisimlerin Saptanması: Sindirim sistemine kaçmış yabancı cisimlerin tespit edilmesi ve çıkarılması için endoskopi kullanılır.
Damar Büyümesi veya Kanamalar: Mide veya bağırsaklardaki kanamalar ve damar anormallikleri endoskopik olarak değerlendirilebilir.
Biyopsi Alma: Endoskopi sırasında şüpheli lezyonlardan doku örneği alınarak histopatolojik inceleme için laboratuvara gönderilebilir.
Endoskopi sırasında genellikle iki ana tür anestezi veya sedasyon uygulanır: topikal anestezi ve sedasyon. Topikal anestezi, muayene edilecek bölgeye (örneğin, boğaz) anestezik sprey veya jel uygulanarak hastanın rahatsızlık hissetmesini azaltır; bu, özellikle üst sindirim sistemi endoskopisi (gastroskopi) sırasında yaygın olarak kullanılır. Sedasyon ise daha yaygın bir yaklaşımdır ve hafif veya derin sedasyon uygulanarak hastanın rahatlaması ve işlem sırasında kaygısının azaltılması hedeflenir. Bu durumda, hasta intravenöz (IV) yolla verilen ilaçlarla sakinleşir; bilinci genellikle açık kalmakla birlikte, hasta daha rahat bir durumda olur ve işlem sırasında minimal rahatsızlık hisseder.
Endoskopi sonrası hastaların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. İlk olarak, işlem sonrasında hasta, sedasyon veya anestezi nedeniyle bir süre dinlenmeli ve ağır aktivitelerden kaçınmalıdır. Beslenme konusunda, özellikle üst sindirim sistemi endoskopisi sonrası, hastalara genellikle birkaç saat boyunca yiyecek ve içecek tüketmemeleri önerilir; doktorun tavsiyesi doğrultusunda sıvı alımına başlanmalıdır.
Ayrıca, işlem sonrası hafif bir boğaz ağrısı veya karın rahatsızlığı normaldir ve gerekirse doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir. Eğer hastanın düzenli olarak kullandığı ilaçlar varsa, bu ilaçların ne zaman alınması gerektiğine dikkat edilmelidir. Son olarak, işlem sonrası anormal bir durum (şiddetli karın ağrısı, kanama veya yüksek ateş gibi) gözlemlenirse derhal doktora başvurulmalıdır. Bu önlemler, hastaların endoskopi sonrası sağlığını korumalarına yardımcı olur.
